مغز یکی از بزرگترین و پیچیده ترین اندام های بدن انسان است و از میلیاردها نورون (یا سلول عصبی) تشکیل شده است که در تریلیون ها اتصال به نام سیناپس با هم ارتباط برقرار می کنند. مغز اندام مهمی است که توانایی پاسخ دادن به محرک ها را دارد و سیستم های مختلف بدن را کنترل و هماهنگ می کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد مغز و اجزا مغز در ادامه با ما باشید.
فهرست
اجزا مغز انسان
پیش مغز
پیش مغز که از مخ و دی انسفال تشکیل شده است.
مخ
بزرگترین قسمت مغز است و به دو نیمه راست و چپ تقسیم می شود که نیمکره های مغزی نامیده می شوند. اینها توسط ورقه ای از رشته های عصبی به نام جسم پینه ای به یکدیگر متصل می شوند. مخ به چهار بخش یا قسمت تقسیم می شود که عبارتند از:
- لوب پیشانی: در قسمت جلویی مغز، درست بالای چشم ها، جایی که بزرگترین بخش مغز هست، قرار دارد. به عملکرد حرکات، استدلال، حل مسئله، برنامه ریزی و بخش های مختلف گفتار کمک می کند.
- لوب جداری: لوب جداری درست در پشت لوب پیشانی قرار دارد و توسط شیار مرکزی از لوب پیشانی جدا می شود. این بخش عمدتاً مربوط به حرکات، احساس طعم، جهت گیری و پاشخ محرک ها است.
- لوب پس سری: لوب پس سری در پشت مغز قرار دارد و عمدتاً درگیر بینایی است و به پردازش بصری کمک می کند.
- لوب گیجگاهی: لوب گیجگاهی فقط در قسمت خلفی لوب پیشانی قرار دارد و با یک شکاف جانبی از هم جدا می شود. این بخش به گفتار، درک محرک های شنیداری و شناخت حافظه کمک می کند.
دیواره مخ دو ناحیه دارد. ناحیه بیرونی قشر نامیده می‌شود و شامل بدنه های سلولی نورون ها است و به رنگ خاکستری است. بنابراین به آن ماده خاکستری نیز می گویند. ماده خاکستری به شدت با برآمدگی ها و شیارها در هم پیچیده است. این پیچیدگی ها سطح و کل ماده خاکستری را افزایش می دهند.
مخ جایگاه توانایی های ذهنی، کنترل تفکر، حافظه، استدلال، ادراک، احساسات و گفتار است. احساسات را تفسیر می کند و به درد، سرما، گرما و فشار پاسخ می دهد.
دی انسفال
دی انسفال یکی از اجزا مغز است که توسط مخ مخفی شده است. دی انسفال در دو قسمت تالاموس و هیپوتالاموس قابل تشخیص است.
- تالاموس به انتقال تکانه های حسی (به جز آنهایی که مربوط به بویایی است) و تنظیم فعالیت ماهیچه های صاف مربوط می شود.
- هیپوتالاموس فعالیت های خود مختار مختلف بدن از جمله تعادل آب، کنترل غده هیپوفیز، دمای بدن، فشار خون و غیره را هماهنگ می کند. دی انسفال دارای حفره ای به نام بطن سوم است. سقف دی انسفال دارای یک شبکه مشیمیه قدامی برای تشکیل مایع مغزی نخاعی است. سطح تحتانی دی انسفال دارای کیاسما بینایی و غده هیپوفیز است.
-
مغز میانی
مغز میانی به طور قابل توجهی کوچک است و از دو مجرای فیبر سنگین، به نام دمگل های مغزی (crura cerebri) در سمت شکمی تشکیل شده است. در هر طرف سطح پشتی دو تورم، کولیکولی فوقانی و تحتانی وجود دارد. مغز میانی مغز جلویی را به مغز عقبی متصل می‌کند و تونینگ ماهیچه‌ها را کنترل می‌کند، برخی از فعالیت‌های حرکتی را اصلاح می‌کند و همچنین دارای رفلکس‌هایی برای بینایی و شنوایی است.
عملکرد مغز میانی: تکانه های حرکتی را از قشر مغز به پل و نخاع منتقل می کند و تکانه های حسی را از نخاع به تالاموس منتقل می کند.
-
مغز عقبی
مغز عقبی یکی از اجزا مغز است که از مخچه، پل مغزی و بصل النخاع تشکیل شده است.
مخچه
بسیار توسعه یافته است و در زیر مخ و بالای بصل النخاع قرار دارد. به مغز کوچک معروف است. از سه قسمت تشکیل شده است؛ یک ورمیس میانی و دو نیمکره جانبی. این دو نیمکره دارای شیارهای متعددی هستند اما پیچیدگی ندارند.
- انتقال تکانه ها از طریق پل هماهنگی حرکات عضلانی را در هر دو طرف بدن تضمین می کند. دارای یک قشر بیرونی از ماده خاکستری است، در حالی که ماده سفید در مرکز قرار دارد. دومی مانند یک درخت منشعب ظاهر می شود. مجاری فیبر آن با مغز و بصل النخاع متصل است.
- این ناحیه یک ناحیه حرکتی مغز است که به هماهنگی حرکات عضلات اسکلتی مربوط می شود. وضعیت بدن، تعادل و تونینگ عضلانی را حفظ می کند. الکل روی هماهنگی سر، چشم ها و اندام ها تأثیر می گذارد.
پل مغز
در سمت شکمی مغز، زیر مخچه، یک دسته ضخیم از الیاف وجود دارد که به عنوان پل وارولی شناخته می شود. تکانه ها را از یک سمت مخچه به سمت دیگر منتقل می کند و همراه با بصل النخاع، تنفس را کنترل می کند. پول مغز همچنین چرخه های خواب را کنترل می کند.
بصل النخاع
پایین ترین قسمت مغز است که در قاعده جمجمه قرار دارد. از نظر طرح مخروطی است و در زیر با نخاع ادامه می یابد. دارای ماده سفید در قسمت بیرونی و ماده خاکستری در قسمت داخلی است. بصل النخاع، پل وارولی، مغز میانی و هیپوتالاموس در مجموع به عنوان ساقه مغز شناخته می شوند.